پیمان ملامیرزایی، از پناهندگان ساکن ترکیه می‌گوید: «پروسه ما خیلی طولانی شده است. ما ده سال پیش از ایران خارج شدیم و سال ۲۰۱۴ به ترکیه آمدیم و در سازمان ملل نام خود را به عنوان پناهجو ثبت کردیم».
طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌های پناهندگان از مهترین دغدغه‌های ذهنی یک پناهنده ساکن ترکیه است.
عدم رسیدگی و توجه به موقع سازمان ملل ترکیه و طولانی شدن پروسه پناهجویی، باعث بروز مشکلات جدی در سلامتی روانی و جسمی افراد و همینطور موجب آسیب‌های مختلف به زندگی خانواد‌ه‌های پناهندگان شده‌است.
بیشتر پناهندگان ساکن ترکیه طی مصاحبه‌های مختلف و گفتگوهایی که پیش‌تر در کمپین منتشر شده، این عدم رسیدگی را حادترین مسئله خود می‌دانند.
آنها می‌گویند با مشکلاتی مثل بی‌کاری، گرسنگی، بیماری و … به هر نحو کنار می‌آیند، اما زمانی که به مدت طولانی با همین مسائل زندگی کنند، دیگر گذران زندگی سخت و گاه غیرممکن می‌شود.
بیشتر پناهندگان و پناهجویانی که در ترکیه بسر می‌برند، معتقدند، از زمانی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) بخشی از وظایف خود را به اداره مهاجرت ترکیه سپرده، وضعیت آنها نه تنها بهتر نشده، بلکه برخورد اداره مهاجرت با آنها بدتر شده‌است.
در بخش پناهندگان و مهاجران، در سایت کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، می‌توانید اطلاعات بیشتری از پناهندگانی که در ترکیه، صربستان، یونان یا نقاط دیگر دنیا به سر می‌برند، با خبر شوید.
پیمان ملامیرزایی، از جمله شهروندان اهل سنندج است که همراه با همسر و فرزندش به سازمان ملل متحد در ترکیه اعلام پناهندگی کرد.
او می گوید: «ما سال ۲۰۱۴ به سازمان ملل مراجعه کرده و ۲۰۱۶ قبولی خود را در مصاحبه اصلی این سازمان دریافت کردیم».
این پناهنده ساکن یکی از شهرهای ترکیه که پس از ورودش به ترکیه صاحب یک فرزند دیگر هم شده، اضافه‌کرد: «فرزند اول من هفت ساله و در عراق متولد شده و فرزند دومم، دو سالش است و در ترکیه به دنیا آمده است».
وقتی از او پرسیدیم که جدای از مسئله طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌ها چه موضوعی باعث آزارش شده، گفت: «اصل موضوع همین طولانی شدن رسیدگی‌هاست و همین موضوع دارد باعث از هم پاشیدن زندگی ام می‌شود. اینجا متاسفانه سازمان ملل در طول این چند کم کاری کرده و ما مدام مشکلات خود را گزارش کرده ایم و جواب مثبتی به خواسته‌های ما نداده‌اند».
“هر انسانی حق دارد با آرامش زندگی کند، اما ما در این چند سال ضربات جسمی و روحی فراوانی خوردیم. در ایران، به دلیل وضعیتی که حکومت برای ما از نظر فرهنگی و اجتماعی ایجاد کرده بود، امکان زندگی نداشتیم و اینجا هم به نوعی در تبعیض به سر می‌بریم.”
منظور شما از تبعیض چیست؟
“در جامعه نسبت به شهروندان دیگر نسبت به پناهندگان تبعیض قائل می شوند. در محیط کار امکان دفاع از حق و حقوق خود را نداریم. در مدرسه هم بچه ها مورد آزار قرار می گیرند و طوری برخورد می کنند که انگار این بچه ها حق درس خواندن ندارند. بهشان توهین میکنند. بهشان می گویند شما در کشور ما اضافه هستید و مجموع مسائلی که برای ما پیش آمده، تاثیرات منفی بر خانواده ام گذاشته. از لحاظ عاطفی آسیب زیادی خوردیم.”
“اینجا برای ما شبیه به زندانی است که هیچ نقطه روشنایی در آن نمی‌بینیم. مثل جزامی‌ها ما را در یک شهر کوچک زندانی کرده‌اند و اگر هم به هر دلیلی لازم شود از شهر خارج شویم با ما برخورد میکنند و حتی امکان دارد از ترکیه اخراج شویم. ما ده سال است که تلاش می‌کنیم یک محیط آرام برای خود فراهم کنیم و هر بار هم با سازمان ملل تماس می‌گیریم، فقط می‌گویند منتظر باشید. ولی این انتظار برای ما کُشنده شده.”
اکنون در چه وضعیتی به‌سر می‌بری؟
“من در یک سنگبری مشغول به کار بودم و به دلیل کارهای سنگین، پاهایم مشکل پیدا کرد و مجبورم شدم لگنم را عمل کنم و بعد هم از کار اخراج شدم و الان ۴ ماه است که بی‌کارم و از طرف سازمان ملل کمک لازم به ما نشد.
هزینه‌های آب و برق و گاز و مبالغی که برای خورد و خوراک ابتدایی نیاز است را از کجا تامین کنم؟!
چه کسی از ما حمایت می کند؟ ما به اینجا پناهنده شدیم. الان همسر من هم بیمار شده و من واقعا نمی‌دانم چه کاری باید انجام دهم!
الان در ترکیه ما در شرایطی هستیم که کوچک‌ترین تفریح، برایمان شبیه یک رویا شده و غیرممکن به نظر می‌رسد و بیشتر مواقع به این فکر می‌کنیم که آیا روزی از اینجا خارج خواهیم شد؟ آیا زندگی دیگری را تجربه خواهیم کرد؟ آیا این شرایط تمام خواهند شد؟”
آقای ملامیرزایی در آخر گفت: «وضعیت بیشتر پناهنده‌ها شبیه هم است. من مطمئنم که پناهنده‌های دیگری هم هستند که همین مسائل شبیه من را دارند، ولی هیچ کسی نیست که به وضعیت ما رسیدگی کند و از این بدتر چه چیزی می‌تواند باشد؟ هر کاری می‌کنیم می گویند این برای خارجی‌ها (پناهنده‌ها) ممکن نیست. می‌گویند شما خارجی هستید و شهروند نیستید».
لازم به توضیح، است در بخش اخبار پناهجویان در این قسمت می‌توانید، از وضعیت پناهجویانی که در ترکیه، صربستان یا نقاط دیگر دنیا به سر می‌برند، با خبر شوید.
به مناسبت روز جهانی پناهندگان-۲۰ ژوئن-پناهنده کیست
گفتنی است؛ سازمان ملل متحد در امور پناهندگان UNHCR بزرگترین و رسمی‌ترین ارگان بین‌المللی در امور ساماندهی و حمایت از پناهجویان و پناهندگان جهان است و فعالیت گسترده‌ای در این خصوص دارد و به مسائل مربوط به پناهندگان رسیدگی می کند.
ترکیه به عنوان یکی از کشورهای پناهنده پذیر دارای کمیساریای عالی پناهندگان و شعبه سازمان ملل در ترکیه یکی از فعال‌ترین مراکز این سازمان در خاورمیانه است.
پیش‌تر پناهجویان پس از ثبت درخواست خود در دفتر سازمان ملل «آسام» مورد مصاحبه‌ای کوتاه قرار می‌گرفتند و بعد از گذشت حدودا دو سال “گاهی بیشتر”، مصاحبه بعدی (مصاحبه اصلی) با آنها صورت می گرفت و در صورت قبولی و داشتن شرایط لازم، در این مرحله پرونده آنها به بخش کشوری یا اسکان برای کشور سوم (کشور امن) فرستاده‌می‌شود که از ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۹ /شهریور) روند ثبت‌نام پناهجویان به اداره مهاجرت ترکیه سپرده شده‌است که فرد پناهجو به محض ورود به ترکیه در یکی از شهرهای ترکیه در پلیس مهاجرت نام خود را ثبت کرده و سپس مراحل بعدی مانند دادن وقت مصاحبه و … را طی می‌کند.
فعالان حقوق پناهندگان در ترکیه نگران هستند که دولت ترکیه با صلاحیتی که به دست آورده، روند اخراج پناهندگان را سرعت ببخشد و رسیدگی جدی به پرونده‌های مهاجران صورت نگیرد.
این سازمان در ترکیه اعلام کرده که پس از این، اداره مهاجرت ترکیه مسئولیت بررسی پرونده های حمایت بین‌المللی را نیز برعهده خواهد داشت.
هر چند کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل گفته “به فعالیت‌های حمایتی خود از جمله ارائه خدمات مشاوره به پناهندگان ادامه خواهد داد” با این حال این اقدام سازمان ملل، نگرانی‌هایی را برای پناهندگان در ترکیه به وجود آورده است.
بیشتر پناهندگان و پناهجویانی که در ترکیه بسر می‌برند، معتقدند، از زمانی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) بخشی از وظایف خود را به اداره مهاجرت ترکیه سپرده، وضعیت آنها نه تنها بهتر نشده، بلکه روند اخراج پناهنده‌گان تسهیل یافته و برخورد اداره مهاجرت با آنها بدتر شده‌است.
پناهجویان در ترکیه با معضلات بسیاری مواجه هستند. از جملە مشکلات پناهجویان بلاتکلیفی و آیندە نامشخص است، تا جایی که حتی کسانی با پذیرفته شدن کیس پناهندگی از کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد یا پلیس مهاجرت با بلاتکلیفی طولانی روبرو هستند و سال‌هاست در شرایط سختی زندگی میکنند.
به گفته برخی از پناهندگان در سال‌های اخیر، مشکلات اقتصادی و گرانی بی‌سابقه پس از کودتای نافرجام در ترکیه، گذران زندگی را سخت‌تر از گذشته کرده است و از سوی دیگر طولانی شدن پروسه پرونده پناهندگان، بخصوص بعداز قبولی و عدم انتقال این نوع پرونده ها به قسمت کشوری و انتقال به کشور امن و آینده نامعلوم، باعث اختلال در زندگی بسیار از پناهندگان شده است.
برخی کارشناسان و فعالان حقوق بشر در امور پناهندگان معتقدند که جنگ‌هایی که در سال‌های اخیر در خاورمیانه رخ‌داده است و افزایش جمعیت پناهندگان مرتبط با آن، یکی از علل عدم انتقال سریع پرونده‌ها به کشور سوم است و از سوی دیگر برخی از کشورها پناهنده پذیر مانند امریکا، کانادا و استرالیا با تغییر سیاست های خود در عدم پذیرش پناهنده این راه را دشوارتر از پیش برای پناهندگان کرده‌اند.
گزارشی از «داریوش عدیم»
مطالب مرتبط:
- پناهندگان ترکیه؛ عادل بهرامی، پناهنده سیاسی در خطر دیپورت به ایران
- پناهندگان ترکیه؛ “بلاتکلیفی بدترین اتفاق زندگی‌مان است”
- پناهندگان ترکیه؛ “کمک کنید صدای ما شنیده شود”
- پناهندگان ترکیه؛ “در ایران مورد آزار قرار می‌گرفتم، اینجا هم امنیت ندارم”
- یک پناهجوی ایرانی در کمپ آداشوفسی صربستان “بر اثر سرما” جان داد/ ویدئو
- پناهندگان ترکیه؛ “حقوق ما رعایت نمی‌شود، ولی با اتحاد نتیجه می‌گیریم”
- بحران پناهندگان در ترکیه؛ “مشاور سازمان ملل به من گفت که شما فقط یک پرونده‌اید”
- وضعیت وخیم چند تن از پناهجویان در صربستان؛ بازداشت و ضرب و جرح/ ویدئو