قطع بیمه درمانی پناهجویان قربانی گرفت؛ یک پناهنده ایرانی در شهر یالوای ترکیه به دلیل عدم رسیدگی پزشکی و قطع بیمه درمانی جان باخت

مسعود، پناهجوی ایرانی ساکن یالوا در ترکیه که ۶ سال پیش در کمیساریای عالی پناهندگان ترکیه، نام خود را به عنوان پناهجو ثبت کرده‌بود، به دلیل عدم رسیدگی پزشکی و قطع شدن بیمه درمانی در بیمارستان درگذشت.

یک منبع مطلع به کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، خبر داد: «مسعود از مدت‌ها پیش به دل‌درد مبتلا شده‌بود که دلیل آن مشخص نبود، اما وقتی به بیمارستان یا مراکز درمانی مراجعه می‌کرد به او گفته‌ می‌شد که بیمه شما قطع است و باید با هزینه شخصی آزمایش داده و سپس درمان شوید. او در ادامه پیگیر وصل مجدد بیمه درمانی خود از اداره مهاجرت می‌شود، بارها پیگیری می‌کند اما پاسخی قانع کننده به او نمی‌دهند و از او گزارش پزشکی برای وصل مجدد بیمه طلب می‌کنند. موضوعی که خود نیز به دلیل مراجعه‌های مکرر به پزشک و نیاز به هزینه شخصی داشت.»

دوست نزدیک مسعود می‌گوید: «برای ارائه گزارش پزشکی نیاز به آزمایش است که مسعود از پس هزینه‌های آن برنمی‌آمد. مسعود هر روز جلو روی ما رنگ پریده‌تر و لاغرتر می‌شد، اما درد را تحمل می‌کرد. یکشنبه شب حال او به شدت وخیم و به بیمارستان منتقل شد. اما در نهایت بعد از چند ساعت در کمال ناباوری به ما گفتند که مسعود فوت کرده‌است.»

“این پناهجوی ایرانی شامگاه یک‌شنبه ۱۱ اسفندماه ۹۸ حدود ساعت ۹ شب به وقت محلی در کمال ناباوری جان‌سپرد.”

این منبع در ادامه افزود: «مسئول مستقیم مرگ مسعود جایی جز اداره مهاجرت نیست و دلیل آن قطع بیمه‌اش است، چرا که با سهل‌انگاری و بی‌توجهی به خواهش‌ها و پیگیری‌هایش برای وصل مجدد بیمه مواجه شده‌بود. الان هم پیکر بی‌جان او در بیمارستان است و خانواده‌اش هم به دلیل لغو پروازهای ایران-ترکیه به دلیل شیوع بیماری کرونا امکان سفر به این کشور را ندارند.»

«ما واقعا نمی‌دانیم درد خود را به که بگوییم. باید حتما اتفاق‌هایی مشابه و این چنین برای ما بیفتد تا کسی به فکر ما باشد؟»

“مسعود از زمان ورود به ترکیه هیچ مصاحبه‌ای از طرف سازمان ملل یا اداره مهاجرت در خصوص وضعیت پرونده‌اش نشده‌بود و هر بار که پیگیری می‌کرد که پرونده‌اش در چه مرحله‌ای است، به او می‌گفتند منتظر باش.”

او همچنین بنا به گفته یکی از دوستان نزدیکش از جمله کسانی بود که به هم وطنان خود در شهر یالوا کمک می‌کرد. “کمک‌‌هایی انسان‌دوستانه از یافتن خانه مناسب برای سایر پناهجویان تا نیاز به کارهای ابتدایی که هر تازه واردی به آن محتاج است.” این دوست نزدیک مسعود می‌گوید: «مسعود در یک کلام یک انسان واقعی بود و ما هنوز نمی‌دانیم که به پدر و مادر سالخورده‌اش چطور این خبر را بدهیم. هر چند سایر اعضای خانواده‌ از این موضوع مطلع شده‌اند. حق او سرانجام نبود.»

بنا به گفته این منبع مطلع؛ دوستان مسعود بارها به سازمان ملل مراجعه می‌کنند، اما سازمان ملل پاسخ داده: «ما اختیاری نداریم و اداره مهاجرت تصمیم گیرنده‌است.» در حالی که مسعود سال ۲۰۱۴ به سازمان ملل پناه آورده بود و آن زمان اداره مهاجرت نقشی در طی کردن پروسه پناهندگان نداشت و تنها کارهای نظارتی یا صدور کارت شناسایی بر عهده‌اش بود، در حالی که اکنون تمام وظایف رسیدگی به وضعیت پناهندگان بر عهده اداره مهاجرت است و این موضوع منجر به بروز نگرانی در میان فعالان حقوق پناهجویی شده‌است.

قطع بیمه پناهندگان در ترکیه این روزها برای پناهندگان اهل ایران و افغانستان به مشکلی اساسی تبدیل شده‌است.

ارائه بیمه درمانی و استفاده از خدمات درمانی-بهداشتی در مراکز دولتی تا پیش از این موضوع از جمله مواردی بود که پناهجویان از آن بهره می‌بردند، اما به گفته فعالان حقوق پناهجویی در ترکیه بیمه درمانی پناهندگان و پناهجویان ایرانی و افغانستانی ساکن این کشور طی هفته‌های اخیر در بیشتر شهرها قطع شده ‌است.

شماری از پناهندگان و پناهجویان با راه‌اندازی یک دادخواست اعتراضی خواستار حمایت مجامع بین‌المللی، جلب توجه افکار عمومی و دولت‌ها هستند.

با امضای این دادخواست صدای آن‌ها باشیم.

برای امضای این دادخواست به این آدرس بروید:

به قطع بیمه پناهجویان ایرانی در ترکیه رسیدگی کنید!

در حین امضای دادخواست به موارد زیر توجه کنید:

با مراجعه به لینک مربوط به این درخواست و امضاء آن، حتما باید به آدرس ایمیلی که در هنگام ورود به سایت ثبت کرده اید مراجعه کرده و روی لینکی که درون پیام ارسالی از سایت “دادخواست” برای شما ارسال شده ضربه بزنید تا هویت شما برای ثبت نهایی امضاء تائید شود.

در صورتی که مرحله آخر تائید لینک را انجام ندهید، با امضاء و یا قرار دادن نظر خود در سایت مربوطه، تنها به عنوان یک بازدید کننده از متن پِتیشن محسوب خواهید شد و امضاء شما جزءِ درخواست کنندگان به ثبت نخواهد رسید.

در صورتی که در صندوق ورودی ایمیل خود، پیام جدیدی را مشاهده نمی‌کنید، به پوشه اسپم مراجعه کرده و از آنجا پیام ارسال شده از طرف سایت دادخواست را بیابید و با ضربه زدن بر روی لینک موجود در داخل پیام، امضاء خود را تائید کنید.

شما همچنین میتوانید با استفاده از قسمت سرچ در نوار بالایی صفحه ایمیل خود، کلمه دادخواست را تایپ کنید تا پیام ارسال شده از سوی این سایت به شما نمایش داده شود.

پیش‌تر گزارش شده‌بود که بیمه درمانی پناهجویان و پناهندگان ایرانی ساکن این کشور از سوی اداره مهاجرت شهرهای محل سکونت آن‌ها قطع شده‌است.

اداره مهاجرت که وظیفه رسیدگی به پرونده‌های پناهجویان را در دست دارد، پیش از این در موارد معدودی، بیمه برخی افراد که به ظن خودشان بضاعت مالی داشتند را قطع می‌کرد، اما اینبار خبر رسیده که “بیمه درمانی بیشتر پناهجویان قطع شده یا دیگر تمدید نشده‌است”. این موضوع منجر به بروز نگرانی‌های زیادی در میان پناهجویان، به خصوص آن‌هایی که در خانواده خود بیمار دارند یا وضعیت مالی خوبی ندارند، شده‌است.

پیش از این برخی پناهجویان ایرانی به کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، خبر داده‌بودند که بیمه درمانی‌شان که پیش‌تر جزو خدمات درمانی-بهداشتی آن‌ها محسوب می‌شده، پس از مراجعه به اداره مهاجرت برای تمدید اوراق هویتی و کارت شناسایی (کیملیک) قطع شده‌است.

سازمان ملل متحد در ترکیه بخش زیادی از وظایف خود از قبیل ثبت‌نام، رسیدگی به پرونده‌ها، مصاحبه‌ها و … را به اداره مهاجرت شهرهای مختلف ترکیه واگذار کرده. موضوعی که به گفته فعالان حقوق پناهجویی به رفتارهای سلیقه‌ای و تضییع حقوق ابتدایی پناهجویان از جمله قطع بیمه درمانی منجر شده‌است. سازمان ملل متحد در پاسخ به پیگیری‌های صورت گرفته پناهندگان، تا این لحظه پاسخی قانع کننده نداده‌است. از سوی دیگر منابع کمپین تایید کرده‌اند؛ “اداره‌های «آسام» که شعبه‌های وابسته به سازمان ملل در ترکیه هستند نیز در پیگیری‌های به عمل آمده مسئولیت این تصمیم را به اداره مهاجرت شهرهای ترکیه واگذار کرده‌‌اند.”

منابع مطلع به کمپین گفته‌اند: «اداره مهاجرت هر شهر در شرایط کنونی این امکان را دارد که با توجه به قدرتی که دارد، پناهجویان را تحت فشار بگذارد یا تغییراتی را با توجه به منفعت کشور خود از نظر سیاسی-اقتصادی یا دلایل امنیتی در روند رسیدگی به پرونده‌های پناهجویان اعمال کند، در حالی که این تغییرات می‌تواند منجر به نقض اساسی حقوق اولیه هر انسانی شود. خصوصا که پناهجو و در کشوری غریب باشد.»

پیش‌ از این بارها از طرف فعالان حقوق پناهجویی هشدار داده‌‌شده‌بود که دولت ترکیه با صلاحیتی که در روند رسیدگی به پرونده‌های پناهجویان پیدا کرده، فشار بر پناهندگان بیشتر شده، حتی در پاره‌ای از موارد به اخراج پناهجویان یا صدور حکم ترک خاک شده‌است.

در این وضعیت اگر پناهجویی به هر دلیل دچار مشکل شود، سازمان ملل دیگر پاسخگوی نیازهای وی نیست و در نهایت اداره مهاجرت با اختیاراتی که دارد می‌تواند در خصوص فرد پناهجو تصمیم‌گیری کند.

ارائه بیمه درمانی و استفاده از خدمات درمانی-بهداشتی در مراکز دولتی تا پیش از این موضوع از جمله مواردی بود که پناهجویان از آن بهره می‌بردند، اما به گفته فعالان حقوق پناهجویی در ترکیه بیمه درمانی پناهندگان و پناهجویان ایرانی و افغانی ساکن این کشور طی هفته‌های اخیر در بیشتر شهرها قطع شده‌است.

فعالان حوزه پناهندگی پیشتر با برگزاری یک توفان توییتری در روز یک‌شنبه ۲۰ بهمن‌ماه ۹۸ ساعت ۱۹:۳۰ به وقت تهران اعتراض خود را با هشتگ «#RestoreHealthCare2Refugees» به قطع شدن بیمه‌های درمانی پناهجویان ایرانی و افغانی نشان دادند.

پناهجویان و پناهندگان از همه نهادها و رسانه‌های بین‌المللی خواستند که  صدای آن‌ها را به مجامع حقوق بشری و مقامات دیگر کشورها برسانند. آن‌ها همچنین از سازمان ملل متحد و کمیساریای عالی پناهندگان (UNHCR) می‌خواهند که نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نبوده و وارد عمل شود.

بیشتر پناهندگان ساکن ترکیه طی مصاحبه‌های مختلف و گفتگوهایی که پیش‌تر در کمپین منتشر شده‌، عدم رسیدگی به وضعیت خود را حادترین مسئله‌شان می‌دانند. در کنار این عدم رسیدگی به پرونده‌ها، مشکلات دیگر را نیز اضافه کنید.

آن‌ها می‌گویند: “با مشکلاتی مثل بی‌کاری، گرسنگی، بیماری و … کنار می‌آیند، اما زمانی که به مدت طولانی با همین مسائل سر کنند، دیگر گذران زندگی سخت و گاه غیرممکن می‌شود.”

پناهجویان و پناهندگان در ترکیه ماه‌هاست؛ سعی دارند با هشتگ‌های “#IranianRefugeesInTurkey” و ”#Resettlement4Iranian” صدای خود را به کشورهای پناهنده پذیر برسانند، با این حال رسیدگی به پرونده‌های ایرانیان از اولویت سازمان ملل متحد و کشورهای پناهنده‌پذیر خارج شده‌است و پناهندگان کمی برای اسکان به کشور سوم اعزام می‌شوند.

بیشتر پناهندگان و پناهجویانی که در ترکیه بسر می‌برند، بر این باورند: “از زمانی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) بخشی از وظایف خود را به اداره مهاجرت ترکیه سپرده، وضعیت آن‌ها به مراتب بدتر شده‌است.”

پیش‌تر، پناهجویان پس از ثبت درخواست خود در دفتر سازمان ملل «آسام» در آنکارا مورد مصاحبه‌ای کوتاه قرار می‌گرفتند و بعد از گذشت حدودا دو سال “گاهی بیشتر”، مصاحبه بعدی (مصاحبه اصلی) با آنها صورت می‌گرفت و در صورت قبولی و داشتن شرایط لازم، در این مرحله، پرونده آن‌ها به بخش کشوری یا اسکان برای کشور سوم (کشور امن) فرستاده‌می‌شد که از ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۹ /شهریور) روند ثبت‌نام پناهجویان به اداره مهاجرت ترکیه سپرده شده‌ و فرد پناهجو به محض ورود به ترکیه در یکی از شهرهای این کشور در پلیس اداره مهاجرت نام خود را ثبت کرده و سپس مراحل بعدی مانند دادن وقت مصاحبه و … را طی می‌کند.

فعالان حقوق پناهندگان در ترکیه نگران هستند؛ دولت ترکیه با صلاحیتی که به دست آورده، روند اخراج پناهندگان را سرعت ببخشد و رسیدگی جدی به پرونده‌ها صورت نگیرد.

این سازمان در ترکیه اعلام کرده که اداره مهاجرت ترکیه مسئولیت بررسی پرونده‌های حمایت بین‌المللی را نیز بر عهده خواهد داشت.

هر چند کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل گفته “به فعالیت‌های حمایتی خود از جمله ارائه خدمات مشاوره به پناهندگان ادامه خواهد داد” با این حال این اقدام سازمان ملل، نگرانی‌های زیادی را برای پناهندگان در ترکیه به وجود آورده است.

پناهجویان در ترکیه با معضلات بسیاری مواجه هستند. از جملە مشکلات پناه‌جویان، آیندە نامشخص است، تا جایی که حتی کسانی با پذیرفته شدن کیس پناهندگی از کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد یا پلیس مهاجرت با بلاتکلیفی طولانی روبرو هستند و سال‌هاست در شرایط بدی زندگی می‌کنند.

به گفته برخی از پناهندگان در سال‌های اخیر، “مشکلات اقتصادی و گرانی بی‌سابقه پس از کودتای نافرجام در ترکیه”، گذران زندگی را دشوارتر از پیش کرده‌است و از سوی دیگر طولانی شدن پروسه رسیدگی به پرونده‌های پناهندگان، به‌خصوص بعد از قبولی در مصاحبه و عدم رسیدگی برای ارجاع این نوع پرونده‌ها به بخش کشوری جهت انتقال به کشور امن و آینده نامعلوم، باعث اختلال در زندگی بسیاری از پناهندگان شده است.

برخی کارشناسان و فعالان حقوق بشر در امور پناهندگان معتقدند که جنگ‌هایی که در سال‌های اخیر در خاورمیانه رخ‌داده است و افزایش جمعیت پناهندگان مرتبط با آن، یکی از علل عدم انتقال سریع پرونده‌ها به کشور سوم است و از سوی دیگر برخی از کشورهای پناهنده‌‌پذیر مانند آمریکا، کانادا و استرالیا با تغییر سیاست‌های خود در عدم پذیرش پناهنده، عملا این راه را برای پناهندگان از پیش دشوارتر کرده‌اند.

در بخش اخبار پناهجویان در این قسمت می‌توانید، از وضعیت پناهجویانی که در ترکیه، یونان، صربستان یا نقاط دیگر دنیا به سر می‌برند، با خبر شوید.