سازمان عفو بین‌الملل از اخراج غیرقانونی صدها پناهجوی سوری از ترکیه خبر داده، اما آنکارا این اتهام را رد کرده‌است.
ترکیه ادعا کرده‌است که صدها هزار شهروند سوریه داوطلبانه و به میل خود به کشورشان بازگشته‌اند.
با این حال گزارش شده‌است، ترکیه این پناهجویان را مجبور به امضای اسنادی کرده که در آن به زبان ترکی نوشته شده بود که آنها به میل خود خواستار بازگشت به سوریه هستند.
نهاد حقوق بشری عفو بین‌الملل در گزارشی ترکیه را متهم کرده که پیش از آغاز حمله نظامی به شمال سوریه، اخراج پناهجویان سوری و انتقال آنها به مناطق جنگی را آغاز کرده است.
این گزارش که خلاصه‌ای از آن روز جمعه ۲۵ اکتبر برابر با سوم آبان در برخی رسانه‌ها از جمله دویچه‌وله منتشر شده‌است، بر پایه اظهارات ده‌ها پناهجوی سوریه در گفت‌وگو با همکاران سازمان عفو بین‌الملل تنظیم شده است.
عفو بین‌الملل شمار پناهجویانی را که گفته می‌شود به طور غیرقانونی از ترکیه اخراج شده‌اند “صدها نفر” برآورد کرده و افزوده که در این مورد تا کنون هیچ آمار رسمی منتشر نشده است.
ترکیه در مقابل ادعا کرده که طی ماه‌های گذشته بیش از ۳۱۵ هزار پناهجوی سوری به صورت داوطلبانه این کشور را ترک کرده و به میهن خود بازگشته‌اند.
بازگرداندن پناهجویان با ارعاب و فشار
برخلاف این ادعا، ده‌ها پناهجو در گفت‌وگو با همکاران عفو بین‌الملل از ضرب و شتم، ارعاب و تهدید خود توسط پلیس ترکیه خبر داده‌اند. آنها گفته‌اند مجبور به امضای برگه‌هایی شده‌اند که در ظاهر داوطلبانه بودن بازگشت به سوریه را تائید می‌کنند.
آنا شیا، کارشناس عفو بین‌الملل در امور حقوقی پناهجویان و مهاجران می‌گوید ادعای آنکارا مبنی بر این که پناهجویان سوری داوطلبانه و به طور مستقیم به مناطق جنگی بازگشته‌اند “خطرناک و غیرصادقانه” است.
او می‌گوید واقعیت بیشتر این است که این افراد فریب‌خورده و مجبور به بازگشت به سوریه شده‌اند. به گفته این کارشناس اغلب پناهجویان اخراجی مردانی هستند که به منطقه ادلب در شمال غرب سوریه بازگردانده شده‌اند.
عفو بین‌الملل بازگرداندن اجباری پناهجویان به سوریه را غیرقانونی خوانده زیرا مطابق ارزیابی‌های این سازمان خطر این که این افراد قربانی نقض فاحش حقوق بشر شوند بسیار زیاد است.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز ترکیه را به اخراج غیرقانونی پناهجویان سوری متهم کرده است. ترکیه نهم اکتبر حمله نظامی و پیشروی در شمال سوریه را آغاز کرد.
اسکان ۲ میلیون پناهجو در نوار مرزی
آنکارا هدف از حمله به خاک سوریه را عقب راندن یگان‌های مدافع خلق، بازوی نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه عنوان می‌کند. ترکیه قصد دارد با عقب راندن کردها در یک نوار مرزی به عمق ۳۰ کیلومتر در خاک سوریه تا دو میلیون پناهجوی سوری را که اغلب عرب‌تبار هستند اسکان دهد.
با دخالت روسیه و پس از مذاکرات طولانی میان رجب طیب اردوغان و همتای روسی او ولادیمیر پوتین، دو طرف روز سه‌شنبه ۲۲ اکتبر توافق کردند که مناطق مشخصی از نوار مرزی را به طور مشترک کنترل کنند.
بر پایه توافق مسکو و آنکارا قرار است در بخشی از شمال سوریه یک منطقه حائل برای اسکان پناهجویان سوری ایجاد شود. آنا شیا این توافق را که در آن از “بازگشت داوطلبانه” پناهجویان سوری سخن در میان است “تکان‌دهنده” توصیف کرده است.
نهادهای حقوق بشری با توجه به ادامه درگیری‌های نظامی در شمال سوریه، این مناطق را “منطقه جنگی” می‌دانند و معتقدند اسکان اجباری پناهجویان در آنجا امنیت آنها را به خطر می‌اندازد.