روز چهارشنبه، ۲۵ فروردین گزارش سالانه حقوق بشر وزارت خارجه آمریکا منتشر شد. در این گزارش به موارد نقض حقوق بشر در کشورهای مختلف جهان پرداخته شده است.
در گزارش وزارت خارجه که توسط جان کری، انتشار آن اعلام شد، ۱۲۴ صفحه به “اسرائیل و سرزمین‌های اشغالی” اختصاص داده شده است. در این گزارش جامع ۵۵ صفحه به سوریه، ۵۲ صفحه به عربستان سعودی و ۴۵ صفحه به ایران اختصاص دارد.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا همزمان با ارایه گزارش سالانه حقوق بشر، ابراز امیدواری کرد تا وضعیت شهروندان سوریه بهبود پیدا کند. او همچنین بر مخالفت آمریکا با اعمال هرگونه شکنجه تاکید کرد.
جان کری در چهل و یکمین سال ارایه گزارش وزارت خارجه آمریکا که به نقض حقوق بشر در سراسر دنیا می‌پردازد، گفت: “یکی از تلاش‌های ما این است که به قربانیان نقض حقوق بشر در کشورهای دیگر کمک کنیم.”
او با اشاره به نقض متعدد حقوق شهروندان در کشورهایی مانند عراق و سوریه، عنوان کرد که برخلاف برخی که معتقدند وضعیت در سوریه بهبود پیدا نخواهد کرد، به بهتر شدن وضع مردم سوریه امیدوار است.
Secretary @JohnKerry releases the 2015 #HumanRights Report https://t.co/B2R8Z4DbX1
— Department of State (@StateDept) April 13, 2016
به گفته آقای کری، با این که هیچ چشم‌انداز نزدیکی برای مردم سوریه وجود ندارد اما تلاش‌ها نباید متوقف شود.
وزیر خارجه آمریکا گفت معیارهایی که در این گزارش به آنها اشاره می‌شود، معیارهایی جهانی هستند: “این هنجارها را ما از خودمان نساخته‌ایم. این موارد تنها استانداردهای آمریکا نیستند که ما بخواهیم بر کشورهای دیگر تحمیل کنیم.”
او افزود: “اینها استانداردهای جهانی حقوق بشر هستند که بسیاری از کشورهای جهان آنها را پذیرفته و به کار می‌گیرند. البته کشورهایی هم هستند که این ارزش‌های جهانی را پذیرفته‌اند اما به آنها عمل نمی‌کنند.”
آقای کری در بخش دیگری از سخنرانی خود تاکید کرد که آمریکا با هرگونه اعمال شکنجه در هر جای جهان مخالف است.
وزیر خارجه آمریکا نقض حقوق بشر در بسیاری از کشورها را دردناک توصیف کرده است.
گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا هر سال با تاکید بر موارد جهانشمول حقوق انسانی از جمله آزادی بیان، آزادی انتخابات، محاکمه عادلانه و حقوق زندانیان، مواردی از نقض حقوق بشر در بسیاری از کشورهای جهان را مطرح می‌کند.
امسال چهل و یکمین سالی است که وزارت خارجه آمریکا گزارش مستقلی از نقض حقوق بشر در سراسر دنیا را منتشر می‌کند.
جزئیاتی از گزارش درباره ایران
وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانه (۲۰۱۵) وضعیت حقوق بشر جهان، ۴۵ صفحه را به ایران اختصاص داده و نوشته است که حکومت ایران در سال ۲۰۱۵ تعداد ۹۶۴ نفر را براساس مرکز “اسناد حقوق بشر ایران” اعدام کرده است.
براساس این گزارش که جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه از آن رونمایی کرد، در ایران مکانیزم برگزاری انتخابات در ساختار حکومتی وجود دارد، اما ولی فقیه نفوذ بسیار زیادی بر بخش‌های قانونگذاری، اجرایی، قضایی، رسانه دولتی و نیروهای مسلح کشور دارد.
این گزارش می‌گوید آیت‌الله خامنه‌ای که از سال ۱۹۸۹ رهبر ایران بوده همچنین به طور غیرمستقیم نیروهای امنیتی و دیگر نهادهای مهم کشور را کنترل می‌کند.
مشکلات حقوق بشری ایران – این گزارش می‌گوید از جمله مهم‌ترین مشکلات حقوق بشری در ایران، محدودیت آزادی‌های مدنی، از جمله آزادی تجمعات، انجمن‌ها، آزادی بیان، دین، مطبوعات، محدودیت شهروندان برای انتخاب دولت به صورت مسالمت‌آمیز از طریق انتخابات آزاد و منصفانه، نقض آیین دادرسی به همراه استفاده رو به افزایش مجازات اعدام برای جرائمی است که مناسبتی با چنین مجازاتی ندارند و یا برای مجرمان نوجوان استفاده می‌شود.
سلامت جسمی افراد – گزارش وزارت خارجه آمریکا می‌گوید از جمله دیگر موارد نقض حقوق بشر در ایران، بی اعتنایی به سلامت جسمی افرادی است که مقامات به دلخواه خود آنها را به صورت غیرقانونی بازداشت و شکنجه می‌کنند و یا حتی آنها را می‌کشند.
گزارش وزارت خارجه همچنین از اقدامات مقامات امنیتی به ناپدید کردن افراد، بروز رفتارهای خشن، غیرانسانی، توهین‌آمیز با بازداشت‌شدگان، و بی‌اعتنایی به سلامت افراد از طریق قطع عضو، مجازات شلاق، شرایط نگهداری خطرناک در زندان اشاره کرده است.
بدرفتاری با زندانیان – این گزارش می‌گوید مقامات در ایران با بازداشت‌های خودسرانه، طولانی، بازداشت‌های پیش از زندان، که برخی از آنها در سلول انفرادی است حقوق بشر را نقض می‌کنند در حالی که برای نیروهای امنیتی مصونیت از مجازات را لحاظ کرده‌اند.
محاکمات غیرعادلانه – گزارش حقوق بشر وزارت خارجه آمریکا در بخش دیگری به عدم محاکمه عادلانه و علنی متهمان در ایران اشاره کرده است که در برخی از آنها منجر به صدور حکم اعدام بدون رعایت آیین دادرسی می‌شود.
اعدام‌ها – براساس این گزارش بسیاری از مجازات‌های اعدام در جریان دادگاه‌هایی صادر شده است که آیین دادرسی در آنها رعایت نشده است، از جمله چهار نفری که به خاطر جرائمی که در سنین زیر ۱۸ سالگی مرتکب شده بودند، به اعدام محکوم شدند. وزارت خارجه آمریکا می‌گوید حکومت ایران رسما از اعدام ۳۶۲ نفر در سال ۲۰۱۵ خبر داد اما برای بسیاری از این موارد، تاریخ و یا حتی اسامی اعدام‌شدگان یا جرائم آنها را ذکر نکرد مواردی از قتل و محاربه گرفته تا رابطه جنسی خارج از ازدواج را می‌تواند در بر بگیرد.
اتهام محاربه – گزارش می‌گوید دادستان‌ها به کرات از عنوان “محاربه” یا جنگ با خدا برای برخورد با مخالفان سیاسی و روزنامه‌نگاران استفاده کردند. در تاریخ ۲۰ فوریه ۲۰۱۵، حکومت جمهوری اسلامی ایران ۶ ایرانی کُرد از حمله علی و حبیب افشاری، فعالان سیاسی را به خاطر محاربه و “فساد در زمین” اعدام کرد و اجازه نداد که خانواده آنها، برای اعدام‌شدگان مراسم بگیرند.
گزارش می‌گوید سامان نسیم، که با این گروه دستگیر شد اما همراه آنها اعدام نشد، آن زمان ۱۷ ساله بود. دادگاه دیگری در ماه اوت ۲۰۱۵، محمد علی طاهری، رهبر گروه یک گروه عرفانی به نام “حلقه عرفان” را به اتهام “فساد در زمین” در حالی که بیشتر محکومیت پنج ساله خود را سپری کرده بود، محکوم به اعدام کرد. در ۲۱ دسامبر، دیوان عالی حکم اعدام او را رد کرد و پرونده‌اش را برای بررسی دوباره به دادگاه فرستاد. آقای طاهری از سال ۲۰۱۱ در زندان است.
همجنس‌گراها – وزارت خارجه همچنین به گزارش احمد شهید، فرستاده سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران اشاره کرده که گفته است جمهوری اسلامی، افرادی را که با هم‌جنس ارتباط جنسی داشته باشند، حکم اعدام صادر می‌کند، با این حال گزارش نشده است که ایران کسی را در سال ۲۰۱۵ تحت عنوان چنین اتهامی اعدام کرده باشد.
گزارش می‌گوید مقامات جمهوری اسلامی همچنین افراد زیادی را به صورت علنی اعدام کردند؛ به گفته بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، ناظران تایید کردند که مقامات ایران دست‌کم ۳۳ نفر از بیش از ۹۰۰ نفر اعدام شده در سال ۲۰۱۵ را به صورت علنی اعدام کردند، اما گزارش‌های سازمان‌های غیردولتی حاکی از آن است که این آمار، بسیار بالاتر است.
مرگ در زندان – گزارش وزارت خارجه می‌گوید همچنین گزارش‌های مختلفی از مرگ افراد در حین بازداشت منتشر شده است، و سازمان‌های غیردولتی مختلف از جمله سازمان حقوق بشر ایران گزارش دادند که در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵ شاهرخ زمانی، فعال کارگری در زندان رجایی شهر جان باخت. آقای زمانی به خاطر تلاش برای تشکیل اتحادیه کارگران ساختمان و نقاشان به ۱۱ سال حبس محکوم شد. گفته شده است که روی جسد او نشانه‌هایی از کبودی دیده شده است، اما معلوم نیست که آیا اینها ناشی از شکنجه بوده است یا خیر.
مجازات کودکان – گزارشگر سازمان ملل همچنین می‌گوید که در گزارش ماه اکتبر وی، آمده است که ایران قوانین مجازات را به روز کرده و اکنون قوانین جدید اجازه می‌دهد که مجرمان دختر از ۹ سالگی و مجرمان پسر از ۱۳ سالگی به اعدام محکوم شوند.
به گفته عفو بین‌الملل، حکومت ایران دست‌کم ۴ مجرم خردسال را در سال ۲۰۱۵ اعدام کرد: جواد صابری، وزیر امردین، سمند ذهبی و فاطمه سالبهی را اعدام کرد.
محدودیت‌های تحصیلی و فرهنگی – در گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا درباره وضعیت آزادی تحصیلی و رویدادهای فرهنگی به ممانعت‌های ایجاد شده برای بهائیان ایران اشاره شده است. از پیمان خوشک‌باغی و همسر او آزیتا رفیع‌زاده به عنوان کسانی که به خاطر کار در دانشگاه آنلاین بهائیان به محکومیت پنج و چهار سال زندان اشاره شده است.
همچنین در این گزارش به محکومیت فیلم‌ساز ایرانی کیوان کریمی اشاره شده که به اتهام توهین به مقدسات به شش سال زندان و ۲۲۳ ضربه شلاق محکوم شده است. از یغما گلرویی شاعر ایرانی که بازداشت شد نیز در این گزارش یاد شده است.
محدودیت‌ها فعالیت‌های صنفی – در بخش آزادی‌های اجتماعی به تلاش‌های کانون معلمان ایران برای اعتراض‌های صنفی اشاره شده که بعد از آن، دولت ایران سران این تشکل از جمله محمود بهشتی و اسماعیل عبدی را بازداشت کرد. همچنین از محمدرضا نیک‌نژاد، مهدی بهلولی و محمد باقری از فعالان کارگری بازداشت شده، یاد شده است.
در بخش دیگری از این گزارش درباره رفتار جمهوری اسلامی ایران با “افراد بی ملیت” اشاره شده است. براساس گزارش وزارت خارجه آمریکا، چهارصد تا یک میلیون کودک با اینکه مادران ایرانی دارند اما شناسنامه ایرانی ندارند.
فساد مالی – در گزارش سالانه حقوق بشر وزارت خارجه آمریکا به فساد مالی در ایران هم اشاره شده است. هرچند به روند قضایی علیه محمدرضا رحیمی و حمید بقایی معاونان محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری سابق ایران اشاره شده، اما این گزارش می‌گوید بخشی از فساد مالی به شرکت‌های وابسته به نهادهای نظامی مثل سپاه ربط دارد که قابل رسیدگی قضایی در ایران نیست.
در بخش دیگر این گزارش به تبعیض‌ها علیه زنان و همچنین جریمه و مجازات آنها به خاطر آنچه “بی حجابی” نامیده شده، اشاره شده است.
متن کامل گزارش “گزارش سالانه حقوق بشر وزارت خارجه آمریکا سال ۲۰۱۵” درباره ایران را از اینجا دریافت کنید.
منبع: صدای آمریکا